Liền kề vị trí móng cột
196, cột 197 cũng nằm lọt thỏm giữa miệt vườn sầu riêng. Dù đã giải phóng được
mặt bằng nhưng vị trí cột này cũng đang bị cản trở thi công do ép cọc làm nứt
nhà dân. Vụ việc bị người dân khởi kiện ra tòa án
Thế
nhưng, cụm công trình cấp bách trị giá hơn 35 nghìn tỷ đồng này đang gặp khó
vì… những trái sầu riêng.
Chậm 1 ngày, thiệt hại cả chục tỷ
đồng
Nhà
máy Nhiệt điện Duyên Hải 3 thuộc Trung tâm Điện lực Duyên Hải (tỉnh Trà Vinh),
một trong những trung tâm điện lực lớn nhất cả nước. Nhà máy có công suất 2 x
622,5MW do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đầu tư hơn 1,5 tỷ USD, tương đương
hơn 30 nghìn tỷ đồng.
Trong
đó, tổ máy 1 dự kiến phát điện vào đầu quý II/2016. Để giải toả công suất cho
Trung tâm Điện lực Duyên Hải và Nhà máy này nói riêng, EVN xây dựng đường dây
500kV Duyên Hải - Mỹ Tho và Trạm biến áp 500kV Mỹ Tho với tiến độ đồng bộ với tổ
máy 1, tổng vốn đầu tư hơn 5 nghìn tỷ đồng.
Cụm
công trình trọng điểm này hoàn thành sớm ngày nào thì khu vực miền Nam và
TP.HCM được tiếp thêm năng lượng sớm ngày đó. Không những thế, rút ngắn tiến độ
được một ngày cũng đồng nghĩa với việc chủ đầu tư và các nhà thầu tiết kiệm cho
Nhà nước ngót nghét cả chục tỷ đồng tiền lãi vay, chưa tính giá trị sản lượng tổ
máy hơn 600MW.
Với
ý nghĩa như vậy, cả EVN và đơn vị thành viên là Tổng công ty Truyền tải điện Quốc
gia (EVNNPT) đang tập trung các nguồn
lực và hối thúc các nhà thầu chạy đua với thời gian, đảm bảo hoàn thành đạt và
vượt tiến độ.
Chủ
tịch Hội đồng thành viên EVNNPT Đặng
Phan Tường vừa dành nửa tuần lễ trực tiếp thị sát toàn tuyến, kịp thời động
viên các kỹ sư, công nhân trên công trường và tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn
nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho công tác thi công. Thế nhưng, quyết tâm của
ngành Điện đang vấp phải vấn đề nan giải: Đền bù giải phóng mặt bằng!
Xung đột sầu riêng và điện cao
thế
Vị
trí móng cột 196 nằm ngay bên bờ sông Tiền, thuộc huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền
Giang. Các đơn vị thi công phải vận chuyển vật tư, thiết bị vượt sông qua phà
Ngũ Hiệp, nhưng đó không phải là trở ngại. Vấn đề lại nằm ở những miệt vườn sầu
riêng hiền hoà xanh ngút tầm mắt.
Năm
nay sầu riêng được giá, có lúc hơn 100 nghìn đồng/kg, trong khi riêng một vị
trí móng cột, đơn vị thi công đã phải chặt của bà con hàng trăm gốc, mỗi gốc
như vậy thường cho thu hoạch hàng chục trái mỗi năm.
Thuyết
phục để bà con trao mảnh vườn đang cho thu nhập như vậy cho Nhà nước đã là chuyện
rất khó, huống hồ đơn giá đền bù địa phương tạm áp hơn 2 triệu đồng/cây, bà con
không chịu, yêu cầu phải bồi thường từ 10-15 triệu/cây. Vì vậy, dù là vị trí cột
vượt sông - rất quan trọng đối với việc đảm bảo tiến độ chung toàn tuyến song đến
nay đơn vị thi công vẫn chưa có mặt bằng.
Trong
chuyến thị sát, Chủ tịch Hội đồng thành viên EVNNPT đã lội bộ vào miệt vườn, mục sở thị vườn sầu riêng lẽ ra đã là
móng cột 196 và chỉ đạo Ban Quản lý (BQL) dự án các công trình điện miền Nam -
đơn vị đại diện chủ đầu tư - phải phối hợp chặt chẽ cùng chính quyền địa phương
và các nhà thầu vận động, thuyết phục người dân đồng thuận cùng dự án.
Tuy
nhiên, có thể nhìn thấy đây là đề bài khó. Vì kể cả có chấp nhận một “cơ chế đặc
thù” dành cho mấy trăm gốc sầu riêng để có mặt bằng làm móng cột thì còn hàng
nghìn cây khác cũng phải đốn hạ, hoặc cắt tỉa để phục vụ thi công kéo dây cho
cung đoạn dài hơn 20km qua xứ sở sầu riêng này.
Cần chính sách hỗ trợ đặc thù
Không
chỉ gặp khó vì sầu riêng, đường dây 500kV Duyên Hải - Mỹ Tho còn vướng bởi các
vuông tôm nằm trong hành lang thi công. Ngay khu vực Duyên Hải, nhiều trường hợp
người dân yêu cầu chi hàng trăm triệu đồng mới cho công nhân kéo dây qua hồ
nuôi.
Ông
Đoàn Tấn Phong, Giám đốc BQL dự án các công trình điện miền Nam trần tình: “Giải
phóng mặt bằng, đền bù thu hồi đất vĩnh viễn cho các vị trí móng cột đã khó,
trong khi cho đến nay còn chưa có cơ chế chính sách đền bù giải phóng mặt bằng
tạm thời cho thi công. Chúng tôi rất mong chính quyền các địa phương có chính
sách hỗ trợ đặc thù cho các đường dây 500kV, bởi suốt dọc tuyến đường dây 500kV
đi qua thì toàn bộ nhà cửa đều phải di dời khỏi hành lang”.
Theo
thống kê của đơn vị đại diện chủ đầu tư, có tới 3.700 hộ bị ảnh hưởng bởi dự án
tính từ Duyên Hải về tới Tiền Giang, trong khi mới giải quyết đền bù được 3/4.
Ngoài vị trí 196 chưa có mặt bằng thi công thì trên toàn tuyến còn 2 vị trí
móng cột khác đang vướng mắc: vị trí 187 là móng néo hãm vượt sông Cổ Chiên (tỉnh
Bến Tre) và vị trí 128 tại huyện Vũng Liêm (tỉnh Vĩnh Long) đều do người dân
không đồng ý giá đền bù.
Triệu
tập cuộc họp với BQL dự án, các nhà thầu và cơ quan tư vấn, ông Đặng Phan Tường
nhấn mạnh: “Đường dây 500kV Duyên Hải - Mỹ Tho là công trình cấp bách, giải toả
công suất cho Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 3 và cấp điện cho khu vực miền Nam.
Tuy nhiên, giải phóng mặt bằng đang vướng mắc lớn.
Tổng
công ty đánh giá cao nỗ lực của BQL dự án, các nhà thầu, mà trực tiếp là những
anh chị em đang lao động không biết mệt mỏi trên công trường. Nhưng thời gian
không còn nhiều trong khi khối lượng công việc còn rất lớn, vì vậy đề nghị các
đơn vị phối hợp chặt chẽ với chính quyền các địa phương đường dây đi qua trực
tiếp động viên, thuyết phục nhân dân đồng thuận với dự án trên tinh thần chia sẻ
với bà con nhưng phải đúng cơ chế chính sách, pháp luật.
Các
trường hợp đòi hỏi quá phi lý, cần đề xuất phương án bảo vệ thi công; chốt tiến
độ đóng điện trong quý I/2016, trước khi Nhà máy Duyên Hải 3 phát điện; tranh
thủ từng ngày, từng giờ nhưng thi công vẫn phải đặt chất lượng công trình lên hàng
đầu”./.