GPMB công trình lưới điện - Bài 2: Vướng do đâu?

Trở lại với đường dây 220kV Phan Thiết-Phú Mỹ 2, ngay từ những ngày đầu triển khai dự án, EVNNPT, Ban Quản lý dự án các công trình điện Miền Trung đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo của UBND tỉnh, UBND các huyện/thành phố của 2 tỉnh Bình Thuận và Bà Rịa-Vũng Tàu. Cùng với đó là sự hỗ trợ của các Sở/ban ngành 2 tỉnh; đặc biệt là Hội đồng bồi thường, Trung tâm phát triển quỹ đất và UBND các xã/phường có đường dây đi qua.

Công nhân trên công trường Đường dây 220kV Phan Thiết-Phú Mỹ 2. Ảnh: Mai Phương/BNEWS/TTXVN

Nhận xét của ông Nguyễn Đức Tuyển, Giám đốc Quản lý dự án các công trình điện Miền Trung cho thấy: “Đại đa số các hộ dân đồng tình với chủ trương của Nhà nước về triển khai dự án và chấp hành chính sách bồi thường của tỉnh.​ Tuy nhiên vẫn còn những hộ dân đề nghị bồi thường với giá cao hơn gấp nhiều lần so với giá cụ thể mà UBND huyện đã phê duyệt. Điều này ảnh hưởng lớn đến công tác giải phóng mặt bằng của dự án”.

Tại vị trí móng 190 thuộc ấp Bình Thắng, xã Bình Châu, huyện Xuyên Mộc. Đây là vị trí móng cuối cùng của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu còn vướng nằm trong diện tích đất của hộ ông Trần Văn Thạnh. Ông Lê Đức Ngọc, Phó Phòng đền bù Ban Quản lý dự án các công trình điện Miền Trung cho biết, quá trình vận động gia đình để giải tỏa vị trí này đã hơn một năm nay. Riêng tỉnh Bà  Rịa Vũng Tàu đã họp rất nhiều lần và huyện Xuyên Mộc cũng đã có văn bản chỉ đạo cho các xã có đường dây đi qua và chính quyền địa phương  tham gia vận động trên 7 lần. Sau 3 lần rời cưỡng chế, sáng ngày 1/7 UBND huyện phải tổ chức cưỡng chế hộ dân này. 

Theo phương án đền bù, gia đình được hỗ trợ 120 triệu nhưng không thống nhất, đòi thêm với số tiền lớn ngoài quy định. Khi công bố quyết định cưỡng chế thu hồi 154m2 đất vườn giữa khu vườn nhà ông bà Trần Văn Thạnh thì gia đình mới bàn giao số diện tích đất thu hồi nhưng lại không cho thi công qua vườn. Vậy phương án được các đơn vị chức năng đề ra là trong thời gian thi công móng từ 8-10 ngày và 7 ngày dựng cột phải bảo vệ thi công. 

Tại huyện Xuyên Mộc còn 3 khoảng néo chưa thi công, dài 5km và 1 vị trí móng này với 14 hộ dân nằm trong diện giải phóng mặt bằng. Dân ở đây đang trồng bạch đàn kỳ khai thác năm thứ 3- thứ 4 và nhãn. Họ đòi đền bù hết đất trong hành lang và hỗ trợ cây. Và đơn vị thi công thì sẵn sàng hỗ trợ thêm để được thi công sớm.

Về vị trí 188, 189 thuộc địa bàn xã Thắng Hải, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận thuộc phạm vi sử dụng đất của ông Nguyễn Ngọc Oánh. Ông Lê Đức Ngọc, Phó Phòng đền bù Ban Quản lý dự án các công trình điện Miền Trung cho biết, UBND huyện Hàm Tân đã hoàn chỉnh thủ tục để tổ chức cưỡng chế từ ngày 25/5/2016 nhưng ngày 22/5/2016 ông Oánh mất nên phải tạm dừng.

Đường dây 220kV Phan Thiết-Phú Mỹ 2. Ảnh: Mai Phương/BNEWS/TTXVN

Hiện nay, UBND huyện làm việc với UBND phường 13, quận Phú Nhuận (nơi cư trú của hộ dân) để nhờ vận động gia đình đồng ý bàn giao mặt bằng. Trường hợp gia đình không đồng ý thì phải làm thủ tục xác định người thừa kế diện tích đất này để điều chỉnh Quyết định cưỡng chế. Việc này mất rất nhiều thời gian và phải có sự hợp tác của gia đình. Nếu các việc trên không đạt được thì phải báo cáo UBND tỉnh xin chủ trương cho phép như trường hợp đặc thù. 

Triển khai Nghị định 47/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất, Nghị định 14/2014/NĐ-CP ngày 26/2/2014 quy định chi tiết thi hành luật điện lực về an toàn điện …, ngày 25/8/2015, UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã ban hành Quyết định số 34/2015/QĐ-UBND quy định trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước ban hành thu hồi đất trên địa bàn tỉnh. Ngày 23/12/2015, UBND huyện Xuyên Mộc đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất để đầu tư xây dựng công trình này đoạn qua huyện Xuyên Mộc. 

Tiếp đó, ngày 29/12/2015, UBND huyện Xuyên Mộc cũng phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ do ảnh hưởng bởi hành lang bảo vệ an toàn đường dây trên không thuộc công trình này, đoạn qua địa bàn huyện. 

Ngay sau đó, UBND huyện Hàm Tân cũng có Quyết định số 1520/QĐ-UBND ngày 19/8/2015 về việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho hộ ông Nguyễn Ngọc Oánh để xây dựng đường dây với tổng số tiền là 268.224.050 đồng; trong đó bồi thường, hỗ trợ về đất là 46.112.050 đồng và bồi thường về tài sản là 222.112.000 đồng. Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện phối hợp với Ban Quản lý dự án các công trình điện Miền Trung và UBND xã Thắng Hải có trách nhiệm chi trả toàn bộ số tiền trên cho hộ ông Oánh đúng theo quy định.

Như vậy, về trình tự thủ tục, văn bản pháp lý làm cơ sở cho việc thực hiện công tác giải phóng măt bằng đường dây này đã đầy đủ. Trên thực tế, quá trình triển khai bồi thường, giải phóng mặt bằng tại dự án chậm là do thời gian điều tra và hoàn tất chứng thư giá đất để trình rất dài, có những huyện phải chỉnh sửa nhiều lần mới đáp ứng được yêu cầu của Hội đồng thẩm định, đặc biệt là các khu vực đất giáp ranh giữa huyện và thành phố. 

Với chính sách hỗ trợ đất nông nghiệp hàng năm, sau khi có công văn số 6524/BCT-TCNL ngày 30/06/2015 của Bộ Công Thương và Công điện số 1414/CĐ- TTg ngày 18/08/2015 của Chính phủ, UBND tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu đã họp các Sở ngành liên quan và có Tờ trình số 97/TTr-UBND ngày 15/09/2015 xin Tỉnh ủy chủ trương hỗ trợ đất nông nghiệp hàng năm trong hành lang tuyến (do Nghị định không có quy định). Đến ngày 6/10/2015, Thường vụ tỉnh ủy tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có thông báo số 2075-TB/TU đồng ý về chủ trương đối với các nội dung trên. Ngày 9/10/2015, UBND tỉnh mới có văn bản số 7621/UBND-VP chấp thuận chủ trương hỗ trợ. 

Đối với công tác xét nguồn gốc đất và khu vực, vị trí, theo Ban Quản lý dự án các công trình điện Miền Trung, công việc này tốn rất nhiều thời gian do phải thu thập giấy tờ nguồn gốc đất của từng hộ dân; Kiểm tra đối chiếu với hồ sơ địa chính gốc; Họp xét từng hộ tại UBND xã hay giữa hồ sơ địa chính và hồ sơ bồi thường khác nhau phải chỉnh sửa....

Về công tác quản lý đất đai tại địa phương, khu vực đất do Ban quản lý rừng và Nông trường được giao quản lý trước đây, nhưng các hộ dân đã khai hoang, sử dụng, canh tác từ rất lâu (trên 20 năm) nên vướng khi bồi thường hỗ trợ, phải trình báo và xin ý kiến rất nhiều đơn vị như: UBND tỉnh, Sở Tài nguyên môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chi cục Lâm nghiệp, Ban Quản lý rừng...