Phó TGĐ EVNNPT Vũ Trần Nguyễn chia sẻ kinh nghiệm xếp hạng tín nhiệm tại cuộc họp thường niên của Quỹ Tư vấn Hạ tầng Công tư - WB

​Trong khuôn khổ cuộc họp, phiên thảo luận giữa PPIAF với các đối tác phát triển tại Việt Nam được tổ chức vào sáng ngày 26/6/2019 với sự tham dự của đại diện WB, các Đại sứ quán, các Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông và Vận tải, các doanh nghiệp, các ngân hàng… dưới sự chủ trì của ông Ludovic Delplanque – Trưởng Chương trình khu vực của PPIAF.

Phiên thảo luận được tổ chức với mục đích giới thiệu các hỗ trợ của PPIAF tại Việt Nam, trình bày hiệu quả của các tư vấn kỹ thuật mà PPIAF cung cấp. Phiên thảo luận tập trung vào các hoạt động hỗ trợ của PPIAF tại Việt Nam và chia sẻ các quan điểm cũng như viễn cảnh của Việt Nam và khu vực.

Phiên thảo luận giữa PPIAF với các đối tác phát triển tại Việt Nam

PPIAF là Quỹ hỗ trợ kỹ thuật toàn cầu đa tài trợ duy nhất gồm 11 nhà tài trợ đa phương và song phương được thành lập để hỗ trợ xây dựng thể chế ở các nước đang phát triển đề ra các giai đoạn cho phép khu vực tư nhân tham gia vào phát triển cơ sở hạ tầng và hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp. PPIAF hỗ trợ Chính phủ các nước đang phát triển tăng cường các chính sách, qui định, thể chế để xây dựng một cơ sở hạ tầng bền vững với sự tham gia của khu vực tư nhân.

Tại Việt Nam, PPIAF bắt đầu hoạt động từ năm 2002 và đã tài trợ các hỗ trợ kỹ thuật không hoàn lại trong nhiều lĩnh vực trị giá trên 10 triệu USD. Từ năm 2012, PPIAF đã hỗ trợ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) xây dựng kế hoạch tài chính hướng tới mục tiêu đạt được và duy trì một nền tài chính ổn định dài hạn. Một trong những giải pháp căn bản PPIAF đã hỗ trợ EVN để đạt được mục tiêu đề ra đó là cải cách ngành điện dưới nhiều hình thức: (i) cổ phần hóa các công ty nguồn và thành lập Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT); (ii) chuẩn bị cho EVN và các đơn vị trực thuộc tiến hành xếp hạng tín nhiệm.

Trong năm 2018, PPIAF đã tài trợ 01 hỗ trợ kỹ thuật (HTKT) không hoàn lại cho EVNNPT dưới hình thức chỉ định Ngân hàng Mizuho làm tư vấn thực hiện mô phỏng đánh giá xếp hạng tín nhiệm cho EVNNPT và chuẩn bị sẵn sàng các hồ sơ, tài liệu phục vụ cho việc xếp hạng tín nhiệm.

Tại phiên thảo luận, Phó Tổng Giám đốc Vũ Trần Nguyễn cho biết EVNNPT đóng vai trò quan trọng trong ngành điện và an ninh năng lượng quốc gia, là “xương sống” của hệ thống điện quốc gia. Với sự hỗ trợ từ phía Chính phủ, EVN, các nhà tài trợ, trong đó có WB với vai trò là người dẫn đầu, EVNNPT đã phát triển nhanh chóng: Qui mô hệ thống truyền tải điện tăng 3 lần sau 10 năm (2008 – 2018), là hệ thống truyền tải điện có quy mô lớn trong khu vực (xếp thứ 3 ASEAN và thứ 8 châu Á về qui mô đường dây và xếp thứ 4 ASEAN và thứ 11 châu Á về qui mô trạm biến áp); năng suất lao động (NSLĐ) cao gấp hơn 2 lần NSLĐ bình quân chung của EVN và cao gấp hơn 20 lần NSLĐ bình quân chung của cả nước. Đến nay, hệ thống truyền tải điện quốc gia đã đáp ứng yêu cầu đấu nối, giải tỏa công suất các dự án nguồn điện và đảm bảo cấp điện theo nhu cầu của các khu vực và phụ tải trên cả nước. EVNNPT đã có đóng góp quan trọng trong việc đảm bảo cung cấp đủ điện cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Với mục tiêu phát triển bền vững, vươn lên tầm khu vực và quốc tế, EVNNPT đã đặt ra các mốc mục tiêu chiến lược: Đến năm 2020 trở thành một trong bốn tổ chức truyền tải điện hàng đầu ASEAN; đến năm 2025 phấn đấu trở thành một trong các tổ chức truyền tải điện thuộc 10 nước hàng đầu châu Á và đến năm 2030 đạt trình độ tiên tiến trên thế giới trong lĩnh vực truyền tải điện.

Để đảm bảo mục tiêu cung cấp điện an toàn, liên tục, ổn định cho nền kinh tế quốc dân với tốc độ tăng trưởng điện trên 10%/năm, EVNNPT đã và đang phải đầu tư để xây dựng các đường dây và trạm biến áp mới. Theo kế hoạch, nhu cầu đầu tư thuần của EVNNPT giai đoạn 2020 - 2030 khoảng 225.730 tỷ đồng, trung bình 932 triệu USD mỗi năm. Viêc thu xếp đủ vốn cho công tác đầu tư đặt ra rất nhiều thách thức. Trong bối cảnh Chính phủ ngày càng siết chặt và cắt giảm các khoản vay ODA, EVNNPT phải đồng thời triển khai nhiều phương án và tìm các nguồn cũng như hình thức vay vốn mới.

Một trong những hướng đi mới nhằm bổ sung nguồn vốn đầu tư là phát hành trái phiếu trên thị trường trong nước và quốc tế. Để phát hành trái phiếu, yêu cầu đầu tiên, giữ vai trò then chốt là Xếp hạng tín nhiệm (XHTN). XHTN sẽ giúp EVNNPT có thể tham gia vào nhiều thị trường vốn khác nhau, có thể huy động vốn dễ dàng, thuận lợi hơn vì các thị trường phát hành đều đòi hỏi nhà phát hành phải được XHTN bởi các cơ quan XHTN khi tham gia thị trường để huy động vốn. Đối với nguồn vốn vay ngân hàng, khi thẩm định hồ sơ cho vay, họ sẽ dựa vào điểm XHTN để ra quyết định cấp tín dụng.

EVNNPT đã lựa chọn Fitch Ratings - một trong ba tổ chức xếp hạng tín nhiệm nổi tiếng nhất trên thế giới - làm đơn vị tư vấn tiến hành đánh giáXHTN. Ngày 10/4/2019, Fitch Ratings đã công bố XHTN độc lập của EVNNPT đạt mức BB+, cao hơn của công ty mẹ - Tập đoàn điện lực Việt Nam và xếp hạng quốc gia của Việt Nam. Mức xếp hạng BB+ khẳng định năng lực tài chính vững mạnh của EVNNPT.

Kết quả xếp hạng tích cực của EVNNPT đã củng cố mức độ tín nhiệm và tăng cường tính minh bạch của EVNNPT, phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế. Bước phát triển mới này cho phép EVNNPT đa dạng hóa các nguồn tài chính và phát hành trái phiếu quốc tế; cùng với đó là ảnh hưởng tích cực đến hạn mức cho vay, lãi suất, hình thức bảo đảm của khoản vay. Qua đó EVNNPT sẽ có lợi thế trong công tác huy động vốn cả dưới hình thức phát hành trái phiếu và vay ngân hàng.

Chia sẻ những kinh nghiệm thực hiện thành công đánh giá XHTN, Phó Tổng Giám đốc Vũ Trần Nguyễn nhấn mạnh một trong những điều kiện quan trọng để Tổ chức đánh giá xếp hạng xem xét đưa ra đánh giá cuối cùng là cần có sự cam kết và tham gia của lãnh đạo cấp cao nhất gồm trả lời phỏng vấn và trình bày về chiến lược (đầu tư, vận hành lưới truyền tải điện, phát triển nguồn nhân lực…), cam kết (củng cố và tăng cường công tác quản lý và quản trị, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, tăng năng suất lao động, đảm bảo các chỉ tiêu tài chính…).

Bên cạnh đó, phải thành lập Tổ dự án với sự tham gia của các Ban chức năng liên quan, trong đó cử ra một đầu mối liên lạc với Tư vấn để việc cung cấp thông tin được thống nhất và hiệu quả. Việc chuẩn bị đầy đủ và rõ ràng các thông tin đầu vào mà Tư vấn yêu cầu như: Chiến lược, mục tiêu, sứ mệnh, tầm nhìn, tình hình tài chính ở thời điểm hiện tại và dự báo trong tương lai, quy trình vận hành kinh doanh, mức độ tuân thủ các quy tắc, chuẩn mực tài chính kế toán, việc tuân thủ các quy định về môi trường, quản lý an toàn lao động…, đặc biệt là mô hình tài chính (kế hoạch tài chính của TCT tối thiểu trong vòng 5 năm tới) cần phải đặc biệt chú trọng.

Ngoài ra, cần lưu ý đến các công tác: Phối hợp, sắp xếp lịch làm việc và phỏng vấn với các cơ quan liên quan: EVN, ERAV, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính; chuẩn bị bài trình bày đầy đủ các thông tin, tập trung vào những điểm mạnh có thể “ghi điểm” với Tổ chức đánh giá xếp hạng tín nhiệm; phối hợp chặt chẽ, thường xuyên trao đổi với tư vấn chuẩn bị hồ sơ xếp hạng tín nhiệm (Mizuho) và WB.

Bên cạnh việc chia sẻ những kinh nghiệm thực hiện thành công đánh giá XHTN, Phó Tổng Giám đốc Vũ Trần Nguyễn cũng đề nghị WB tiếp tục cung cấp các HTKT và các khoản vay cho EVNNPT, trước mắt là hỗ trợ tư vấn xây dựng chiến lược tài chính cho EVNNPT.

Tại phiên thảo luận, ông Ludovic Delplanque chúc mừng những thành quả mà EVNNPT đã đạt được, bày tỏ sự tin tưởng vào tương lai tươi sáng của EVNNPT với sự hỗ trợ của Chính phủ và EVN đồng thời khẳng định PPIAF sẽ tiếp tục đồng hành cùng EVNNPT trong thời gian tới./.