Cháy rừng đe dọa hệ thống truyền tải điện quốc gia như thế nào?

​Phóng viên TTXVN đã có cuộc trao đổi với ông Lưu Việt Tiến - Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) xung quanh nội dung này. 

Cháy rừng tại địa phận giáp ranh xã Hòa Sơn và xã Hòa Nhơn (huyện Hòa Vang, Đà Nẵng), ngày 28/6/2019. Ảnh: Văn Dũng/TTXVN

Xin ông cho biết, nếu cháy rừng xảy ra ở khu vực hành lang tuyến các đường dây 220/500 kV sẽ ảnh hưởng như thế nào đến việc vận hành hệ thống truyền tải điện quốc gia? Ông có thể nói rõ hơn về một vài vụ việc điển hình?

Cháy rừng gần khu vực hành lang đường dây 220/500 kV, có nguy cơ gây sự cố cho đường dây là rất cao. Đám cháy thảm thực vật phía dưới cũng như cây cao trong và ngoài hành lang tuyến gây khói bụi kết hợp gió có thể xảy ra sự cố kỹ thuật như ngắn mạch pha - đất, pha - pha làm tách đường dây ra khỏi quá trình vận hành, ảnh hưởng đến độ tin cậy cung cấp điện cũng như ảnh hưởng đến phương thức vận hành hệ thống điện quốc gia.

Điển hình như sự cố đường dây 220 kV 271 Nha Trang - 273 Krongbuk ngày 12/5/2015. Do thời tiết nắng nóng và sự bất cẩn của người dây làm cháy mía giống khoảng cột 267, 268 gây sự cố. Sau khi nhận được thông tin từ người dân, đơn vị quản lý vận hành đã phối hợp với người dân và chính quyền địa phương khống chế đám cháy và khôi phục đường dây đưa vào vận hành an toàn trong 30 phút sau sự cố. Ngay sau đó đơn vị đã có các giải pháp ngăn chặn các sự cố tương tự xảy ra.

Trước đó, cũng có trên 10 vụ xảy ra do cháy rừng (khoảng 2 ha), dân đốt mía, nương rẫy ngoài hành lang và xảy ra chủ yếu tại khu vực Nam Trung Bộ, tuy nhiên không gây ảnh hưởng đến cung cấp điện của lưới truyền tải điện.

Gần đây nhất là vào khoảng 13h chiều ngày 28/6, đường dây 500 kV đoạn Đà Nẵng - Hà Tĩnh bị sự cố do đám cháy rừng ở khu vực huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên - Huế. Để đảm bảo vận hành an toàn hệ thống điện Quốc gia, Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia đã phải tiết giảm phụ tải ở một số khu vực tại miền Bắc và miền Trung trong ngày 28/6. Phải đến 20h00, đám cháy rừng mới cơ bản được khống chế và đoạn đường dây 500 kV này đã được đóng điện trở lại lúc 21h00 cùng ngày.

Nếu hệ thống truyền tải điện Bắc - Nam bị sự cố, làm mất năng lực truyền tải điện từ miền Bắc vào miền Nam, theo ông điều này sẽ ảnh hưởng như thế nào đến đảm bảo điện cho các tỉnh miền Nam, cũng như thiệt hại đến nền kinh tế?

Nếu sự cố kéo dài đường dây 500 kV Bắc - Nam sẽ gây mất sản lượng điện cung cấp cho miền Trung và miền Nam. Cụ thể, trung bình khoảng 1 tỷ kWh/tháng theo sản lượng truyền tải Bắc - Trung trong 6 tháng đầu năm nay cũng như mất nguồn hỗ trợ lưới điện miền Bắc trong trường hợp miền Bắc thiếu nguồn bởi sự cố cháy rừng trên làm hạn chế phát điện tại thời điểm các ngày 28, 29/6 vừa qua. Nguyên do một loạt các tổ máy nhiệt điện ở miền Bắc bị sự cố hoặc hạn chế khả năng phát làm thiếu khoảng 2.000 MW công suất nguồn nên phải truyền tải công suất từ miền Trung ra hỗ trợ cấp điện cho phụ tải ở miền Bắc.

Về thiệt hại kinh tế, ngay khi đường dây 500 kV đoạn Đà Nẵng - Hà Tĩnh bị sự cố đã làm mất một lượng công suất và điện năng cung cấp cho miền Nam trong thời gian khi chưa khôi phục được hoặc các nhà máy điện khu vực miền Trung và miền Nam chưa kịp huy động thêm để bù vào lượng điện năng thiếu hụt do sự cố, dẫn đến một số khu vực ở miền Bắc và miền Trung phải tiết giảm phụ tải. Việc huy động nguồn miền Nam để bù đắp phần thiếu hụt do sự cố đường dây phải huy động các tổ máy chạy dầu còn làm tăng chi phí sản xuất điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Ngoài ra, do cơ cấu nguồn điện nước ta còn tập trung chủ yếu khu vực phía Bắc nên khi các đường dây 500 kV Bắc - Nam đang truyền tải công suất cao nếu bị sự cố sẽ ảnh hưởng lớn đến cân bằng công suất hệ thống điện, cũng như việc cấp điện cho miền Nam.

Trong phương án vận hành của mình, EVNNPT có tính đến trường hợp cháy rừng hoặc mưa bão làm hệ thống truyền tải điện Bắc - Nam bị chia cắt không? Và nếu bị chia cắt, giải pháp để khắc phục nhanh sự cố là gì, thưa ông?

Trong quá trình vận hành, EVNNPT đã chỉ đạo các đơn vị có các phương án vận hành cụ thể trên lưới điện và có giả định các tình huống sự cố cho từng đường dây. Ngoài ra, hệ thống truyền tải điện đã được trang bị các hệ thống bảo vệ sa thải phụ tải, sa thải nguồn, sa thải đặc biệt để đảm bảo lưới điện vận hành an toàn, hạn chế tối đa mức độ, phạm vi gián đoạn cung cấp điện phụ tải và khôi phục nhanh việc cấp điện cho phụ tải.

Về phía đơn vị quản lý vận hành, EVNNPT đã có Văn bản số 0993/EVNNPT-KT ngày 27/03/2019 chỉ đạo các đơn vị lập phương án ngăn ngừa sự cố đường dây, trạm biến áp 220/500kV. EVNNPT cũng vận hành hệ thống truyền tải điện và xử lý sự cố theo quy trình xử lý sự cố hệ thống điện (Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia chỉ huy xử lý sự cố) nhằm đảm bảo vận hành an toàn và khôi phục nhanh lưới điện sau sự cố.

Trước thực trạng trên, EVNNPT đã và đang triển khai các biện pháp gì để nâng cao ý thức người dân gần khu vực đường dây truyền tải điện đi qua, thưa ông?

Trước thực trạng này, EVNNPT đã có các văn bản chỉ đạo các đơn vị nâng cao ý thức trách nhiệm của cán bộ công nhân viên trong công tác quản lý vận hành lưới điện truyền tải.

Bên cạnh đó, tăng cường các biện pháp tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân chấp hành các quy định về phòng cháy, chữa cháy, không đốt nương, rẫy trong và gần hành lang an toàn đường dây.

Đồng thời, phối hợp với chính quyền, công an, quân đội địa phương tổ chức phòng, ngừa và xử lý các hành vi vi phạm quy định về bảo vệ an toàn công trình lưới điện cao áp theo Nghị định số 14/2014/NĐ-CP ngày 26/02/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Điện lực về an toàn điện.

Sự cố vừa qua do các đám cháy xuất phát từ ngoài hành lang nhưng thời tiết nắng nóng, khô hanh kèm theo gió Tây Nam rất mạnh nên làm các đám cháy lan nhanh vào khu vực đường dây gây sự cố. Đây là sự cố bất khả kháng. EVNNPT đã chỉ đạo Công ty Truyền tải điện 2 tập trung lực lượng phối hợp với lực lượng chữa cháy địa phương để hạn chế thiệt hại do cháy rừng gây ra. Các đám cháy trên tuy rất lớn nhưng do đã thực hiện tốt công tác ngăn chặn nên không gây thiệt hại về thiết bị và đường dây đã được đóng điện trở lại ngay trong tối ngày 28/6/2019.

Hiện nay, trước tình hình nắng nóng tiếp tục kéo dài và liên tiếp xảy ra các vụ cháy rừng tại các tỉnh khu vực miền Trung, EVNNPT đã có văn bản yêu cầu các Công ty Truyền tải điện chủ động phối hợp với chính quyền địa phương, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chi cục Kiểm lâm, các Công ty Lâm nghiệp, Lâm trường và các chủ rừng tuyên truyền, chấp hành và thực hiện tốt các quy định về bảo vệ hành lang an toàn lưới truyền tải điện nhằm hạn chế thấp nhất các sự cố cháy rừng tương tự tái diễn. Đồng thời phối hợp giữa Truyền tải điện với chính quyền, các ban, ngành và nhân dân địa phương trong công tác triển khai chữa cháy rừng.

EVNNPT cũng giao cho các đơn vị truyền tải điện tích cực phối hợp với người dân và chính quyền địa phương nếu phát hiện cháy rừng có nguy cơ ảnh hưởng tới đường dây sẽ thông báo ngay cho các đơn vị để chủ động đề nghị giảm tải hoặc cắt điện các đường dây có nguy cơ bị sự cố trong khu vực cháy rừng. Mặt khác, tăng cường trực 24/24h tại các vị trí gần đám cháy hoặc có nguy cơ cháy cao để hướng dẫn, cảnh báo và phối hợp với các cơ quan, đơn vị chuyên môn phòng chống cháy rừng.

Ngoài ra, EVNNPT sẽ liên tục theo dõi sát diễn biến thời tiết nắng nóng cũng như tình trạng vận hành lưới điện truyền tải để kịp thời chỉ đạo các đơn vị trực thuộc đảm bảo vận hành an toàn hệ thống điện quốc gia.

Thực trạng trên, EVNNPT cũng đưa ra những cảnh báo gì và Tổng công ty có đề xuất, kiến nghị gì với các cơ quan quản lý nhà nước để hạn chế các vụ việc cháy rừng tương tự xảy ra, thưa ông?

Nếu thời tiết tiếp tục nắng nóng kéo dài trong thời gian tới, EVNNPT đề nghị người dân, doanh nghiệp và chủ rừng tuân thủ các quy định, không vi phạm các hành vi bị nghiêm cấm trong Luật Điện lực.

Bên cạnh đó, Tổng công ty đề nghị người dân và các cơ quan, doanh nghiệp địa phương khi phát hiện cháy gần hành lang an toàn lưới điện cao áp nhanh chóng báo cho đơn vị Truyền tải điện khu vực, Đội Truyền tải điện theo số điện thoại nóng để nhanh chóng phối hợp chữa cháy và đảm bảo các biện pháp an toàn điện.

Mặt khác, EVNNPT cũng đề nghị các cấp chính quyền địa phương tích cực tuyên truyền, giáo dục việc thực thi pháp luật cho người dân; tăng cường kiểm tra, ngăn ngừa, phát hiện và xử lý các sai phạm của các tổ chức và cá nhân trong phòng cháy, chữa cháy cũng như công tác đảm bảo an toàn hành lang lưới điện cao áp.

Xin cảm ơn ông!​