Từ chiếc UAV nhập ngoại thí điểm
UAV nhập ngoại
UAV tự chế đang đốt vật thể lạ vướng vào cột điện
Giữa tháng 5,
chúng tôi đang thăm tuyến đường dây 500 kV Bắc Nam nhân kỷ 25 năm đưa vào khai
thác đường dây mạch 1, đoạn qua miền tây huyện Vĩnh Linh (Quảng Trị) cũng là
lúc các kỹ sư đội bay không người lái (Phòng Kỹ thuật, Công ty Truyền tải điện
2 - PTC2, thuộc Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia EVNNPT) đang diễn tập xử
lý sự cố chướng ngại vật uy hiếp an toàn đường dây 500 kV. Tình huống là một
con diều đứt dây mắc vào cột cao thế ở độ cao khoảng 40 m, được thiết bị bay
không người lái UAV Altura Zenith ATX 8 phát hiện. UAV là bộ thiết bị bay điều
khiển bằng sóng video của hãng Aerialtronics (Hà Lan) sản xuất, do PTC2 nhập về
từ nửa cuối năm 2018 để thí điểm kiểm tra đường dây 220 kV, 500 kV. Ông Trần
Thanh Phong, Giám đốc PTC2 cho hay, trước khi chọn đối tác Hà Lan, đã có một
doanh nghiệp Singapore mang 4 UAV chào hàng song phải rút lui vì có 2 UAV bị
rơi do không khắc phục được tính năng chống nhiễu sóng điện từ của đường dây
500 kV. “Cuối cùng, UAV này được chọn, giao cho nhóm kỹ sư thuộc Phòng kỹ thuật
quản lý, vận hành”, ông Phong nói và cho biết thêm ông gọi vui nhóm này bằng
cái tên “đội bay không người lái đầu tiên của lính truyền tải”. Nhờ khả năng
bay tối đa 40 phút, ở độ cao 600 m với camera nhiệt, camera độ nét cao nên UAV
sẽ nhận dạng thiết bị, mã hiệu, tìm điểm sự cố…
Sau khi được Bộ
Quốc phòng cấp phép bay (12 tháng), UAV này đã bay kiểm tra 1.228 km đường dây
500 kV, 1.613 km đường dây 220 kV, phát hiện rất nhiều tình huống nguy cơ ảnh
hưởng đến lưới điện, mà tình huống “vật thể lạ” mắc vào đường dây không phải là
hi hữu. Đây là nguy cơ cao gây chập lưới điện. Trước đây, để xử lý tình huống
này sẽ phải cắt điện để công nhân trèo ra, dùng tay gỡ chướng ngại vật. “Mỗi
lúc vậy phải cắt điện cỡ 30 phút. Mà với ngành điện, phải cắt điện là điều
không ai muốn”, ông Phong nói.
… đến đầu
bài
về
một
thiết
bị
bay mới
“Khi xử lý tình
huống tương tự vào khoảng cuối năm ngoái, lãnh đạo “đặt đầu bài” là liệu có thể
tạo ra một thiết bị bay tương đương, để kéo, cắt hay đốt vật thể lạ mà không
cần cắt điện”, kỹ sư trẻ Nguyễn Văn Vinh - người được giao vận hành UAV kể lại.
Sau đó, một nhóm các kỹ sư vô tuyến điện, cơ khí… được tập hợp để hiện thực hóa
ý tưởng. 2 tháng sau, hình hài một thiết bị bay khác dần hình thành. “Qua những
người chơi flycam, chúng tôi được biết phụ tùng để lắp đặt 1 thiết bị bay không
khó kiếm. Mất khoảng 3 tháng, một thiết bị bay khác nhỏ hơn với hệ thống 8 cánh
quạt, được điều khiển bằng sóng ngắn radio sẵn sàng cất cánh”, Vinh kể. Khác
với UAV nhập ngoại là thay vì có camera để phát hiện sự cố thì máy bay tự chế
có thêm hệ thống bơm áp lực cao để đẩy nhiên liệu từ một bình xăng khoảng 1 lít
dưới bụng máy bay, đi kèm với hệ thống đánh tia lửa điện. “Khi đã ở khoảng cách
gần chướng ngại vật thì hệ thống này sẽ phát ra một ngọn lửa nhỏ đủ để đốt cháy
vật đó mà không gây tổn hại cho đường dây”, ông Phong giải thích trong khi Vinh
liên tục cho thiết bị bay “khạc lửa” đốt cháy con diều. Chỉ 3 phút từ lúc cất
cánh, con diều bị thiêu cháy gọn, không còn nguy cơ uy hiếp an toàn lưới điện,
nhưng Vinh vẫn dè dặt: “Bọn em vẫn cần thử nghiệm thêm hệ thống chống nhiễu khi
bay sát đường dây 500 kV để đảm bảo độ an toàn cao cho thiết bị, nên anh đừng
viết… hồng quá nhé!”.
Còn theo ông
Phong, cùng với việc đăng ký sáng kiến lên tổng công ty, ông đã có những đầu
bài mới để hoàn thiện “UAV 2.0”. “Nếu vật thể lớn hơn, là những tấm bạt, tấm
tôn vắt vẻo trên đường dây sau những trận giông lốc thì việc đốt cháy quá nguy
hiểm. Vậy làm sao phải tích hợp một cánh tay như robot để đẩy, kéo vật thể lạ
xuống”, ông Phong trăn trở./.