Gỡ nút thắt giải phóng mặt bằng các công trình truyền tải điện cấp bách

Theo ông Đoàn Tấn Phong - Giám đốc Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Nam, ngoài 2 dự án Đường dây 500kV Duyên Hải - Mỹ Tho và Trạm biến áp 500kV Mỹ Tho có tiến độ đồng bộ với Nhà máy nhiệt điện Duyên Hải III (tổ máy 1), còn 2 dự án truyền tải điện giải tỏa công suất cho Trạm biến áp 500kV Cầu Bông, cấp điện miền Nam cũng đang phải gấp rút hoàn thành trong năm nay, đó là dự án Đường dây 220kV Cầu Bông - Đức Hòa và Đường dây 220kV Cầu Bông - Hoóc Môn - rẽ Bình Tân. Hiện nay, chỉ có Trạm biến áp 500kV Mỹ Tho là hoàn thành xong công tác GPMB và đang kiểm soát được tiến độ. Các dự án còn lại đều đang gặp rất nhiều khó khăn trong khâu đền bù GPMB. “Thực tế không dám xin lùi tiến độ nhưng phải nói là hết sức khó khăn, rất khó, bởi vì phương án đền bù đến giờ đã có đâu” - ông Đoàn Tấn Phong cho biết.

Chỉ tính riêng với dự án Đường dây 500kV Duyên Hải - Mỹ Tho có tổng chiều dài 113km, gồm 241 vị trí cột, đi qua địa bàn 11 huyện, thị xã thuộc 4 tỉnh miền Tây Nam Bộ  là Trà Vinh, Vĩnh Long, Bến Tre và Tiền Giang hiện còn 01 vị trí móng vẫn chưa bàn giao được mặt bằng thi công do các hộ dân không nhận tiền bồi thường, khiếu nại đơn giá bồi thường. 62/241 vị trí móng khác thuộc các huyện Vũng Liêm, Măng Thít của tỉnh Vĩnh Long chưa có quyết định phê duyệt phương án bồi thường. Phần hành lang tuyến cũng mới chỉ GPMB được khoảng 75%. Hiện vẫn còn 1.264/3.700 hộ có nhà trong hành lang tuyến (các hộ này thuộc các huyện Vũng Liêm, Măng Thít của tỉnh Vĩnh Long) cũng chưa có quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hiện đang áp giá, niêm yết trước khi trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Tại vị trí móng cột 197 thuộc xã Ngũ Hiệp, huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang, theo các hộ dân, mỗi gốc cây sầu riêng trên 10 năm tuổi cho giá trị kinh tế hơn 10 triệu đồng/vụ, trong khi chính quyền địa phương chỉ áp giá đền bù 2 triệu đồng/cây nên người dân không chấp thuận. Đội trưởng Đội thi công Công ty Xây lắp điện 2 Nguyễn Đức Thịnh cho biết: “Tỉnh đã thẩm định giá và thấy giá của địa phương, của huyện lập ra là đúng và đã tiếp xúc dân vài ba lần và vận động để dân nhận tiền nhưng người ta không nhận mà muốn được đền bù hoàn toàn. Để thi công được phần móng trụ này, đơn vị đã phải thỏa thuận hỗ trợ thêm 487 triệu đồng cho 3 hộ dân ngoài phần tiền đền bù của nhà nước do khu vực này chủ yếu người dân trồng cây sầu riêng cho giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, đối với vị trí móng 196, người dân đòi đền bù quá lớn, lên tới hơn 700 triệu nên đơn vị thi công không thể đáp ứng yêu cầu này.

Theo ông Hồ Phi Minh - Phó Tổng giám đốc Công ty Xây lắp điện 4, gói thầu của công ty thi công trên tuyến đường dây này dài hơn 25km, với 51 vị trí cột móng thì chỉ còn 1 vị trí cột móng người dân không chấp thuận phương án đền bù đã kéo theo tiến độ của dự án bị trùng lại. Có rất nhiều khó khăn, trong đó, GPMB là vấn đề khó khăn nhất. Luật đất đai sửa đổi năm 2013 thì tháng 7 năm ngoái mới có hiệu lực. Sau đó, các tỉnh mới triển khai lập đơn giá cho các hạng mục đất, cây cối hoa màu... cho nên bị trễ. “Và UBND tỉnh lập lại phải thông qua HĐND tỉnh, mà HĐND họp thì nó cũng phải có kỳ cho nên nó không thể kịp thời được. Cho đến lúc này thì phương án đền bù của tỉnh Trà Vinh thì có rồi, đã chi trả tiền, nhưng nhiều khoảng néo dân cũng vẫn chưa nhận hết tiền. Còn tại huyện Vũ Liêm, tỉnh Vĩnh Long hiện nay hoàn toàn vướng về hành lang. Hành lang chưa có bất cứ một phương án nào cả cho nên đơn vị thi công chưa thể đốn hạ cây cối. Đặc biệt, đối với nhà ở trong đường dây 500kV là phải giải tỏa trắng về nhà cửa, mà giải tỏa nhà cũng hết sức khó khăn, nó liên quan cả đến yếu tố tâm linh của gia đình...” - ông Hồ Phi Minh nói.

Có lẽ, gói thầu số 6 là một trong số ít gói thầu có thuận lợi hơn cả trong công tác GPMB trên tuyến đường dây 500kV Duyên Hải - Mỹ Tho. Ông Ngô Văn Cường - Phó Tổng giám đốc Tổng công ty CP Xây dựng điện Việt Nam (VNECO) - Chỉ huy trưởng trên công trường gói thầu số 6 cho biết, đã cơ bản hoàn thành công tác GPMB của hơn 30 km đường dây và 60 vị trí móng cột. Hiện nhà thầu đang đẩy nhanh tiến độ, phấn đấu bàn giao cho chủ đầu tư toàn bộ gói thầu vào ngày 15/11/2015. Về kinh nghiệm trong công tác GPMB, ông Ngô Văn Cường cho biết, mặc dù là đoạn tuyến ban đầu được cho là rất khó khăn trong công tác GPMB, nhưng nhờ có sự vào cuộc của chính quyền địa phương nên đã được người dân đồng tình ủng hộ. “Khó khăn chính ở đây cũng vẫn là đền bù và đặc biệt là bà con dân tộc thiểu số, đồng bào Khơ Me không hiểu sâu về lợi ích cũng như sự vận hành của nhà máy điện và đường dây, nhưng nhờ chính quyền địa phương rất nhiệt tình và tốt, lại rất có uy tín với đồng bào, bà con ở đây cho nên việc đền bù GPMB hoàn toàn theo chế độ chính sách của Nhà nước và chính quyền địa phương. Các đồng chí thậm chí như Phó Chủ tịch huyện, Trưởng ban bồi thường GPMB cũng thường xuyên lội tuyến, lội ruộng cùng với chúng tôi để vận động bà con cho nên tình trạng hỗ trợ thêm ngoài chính sách là gần như không xảy ra trên cung đoạn này” - ông Ngô Văn Cường chia sẻ.

Hiện nay, trong 5 nhà thầu thi công trên tuyến, các gói thầu của Tổng công ty CP Xây dựng điện Việt Nam (VNECO) và Công ty CP Sông Đà 11 có khả năng đảm bảo tiến độ. Các gói thầu của Công ty TNHH MTV Xây lắp điện 2, Công ty TNHH MTV Xây lắp điện 4 và Công ty CP Xây lắp điện 1 đều bị vướng GPMB. Nút thắt lớn nhất trong công tác GPMB hiện nay vẫn chủ yếu là do người dân không đồng ý với phương án giá đền bù giải phóng mặt bằng của chính quyền địa phương. Để triển khai được, nhà thầu thi công phải “thỏa thuận hỗ trợ thêm” với từng hộ dân. Ông Nguyễn Văn Sơn - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Sông Đà 11 cho biết, “tại vị trí số 34 của Đường dây 220kV Cầu Bông - Đức Hòa, công ty đang sở hữu 2 sổ đỏ bởi phải mua đứt mảnh đất này của dân đơn vị mới thi công được”. Về kinh nghiệm trong công tác GPMB các công trình do đơn vị thi công thời gian qua, ông Nguyễn Văn Sơn chia sẻ: “quan trọng nhất là phải có sự phối hợp rất chặt chẽ giữa Hội đồng đền bù GPMB của huyện với Chủ đầu tư cũng như Đơn vị thi công. Vì thực ra cơ chế chính sách của ta hiện nay về giá đền bù cũng chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu của người dân. Ví dụ như cùng một mặt bằng này, những vị trí ở ruộng thì bình thường thôi nhưng đối với những vị trí ở mặt đường thì rất là khó khăn. Do đó, nhà thầu có thể cũng phải phối hợp với dân như thế nào để có phương án hỗ trợ cho nó phù hợp, tránh việc bức xúc của người dân”.

Xác định tầm quan trọng của các dự án truyền tải điện đồng bộ với Trung tâm điện lực Duyên Hải đối với cấp điện miền Nam thuộc diện cấp bách, “chậm 1 ngày là thiệt hại rất lớn”, ông Đặng Phan Tường - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia khẳng định, sẽ tích cực làm việc với chính quyền địa phương và nhà thầu để đẩy nhanh tiến độ công trình. “Đối với GPMB thì hiện nay chính quyền các tỉnh, các huyện cũng rất nhiệt tình giúp đỡ EVNNPT. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn một số khó khăn vướng mắc về cơ chế chính sách và đặc biệt là một số hộ dân còn chưa chấp hành nghiêm các quy định của nhà nước cũng như của các Hội đồng bồi thường GPMB. Trong thời gian tới EVNNPT sẽ phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương các tỉnh, các huyện có đường dây đi qua để tập trung chỉ đạo hoàn thành dự án theo đúng tiến độ, kịp hoàn thành trước khi Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 3 phát điện” - ông Đặng Phan Tường nhấn mạnh./.