Màn hình Trung tâm điều khiến tại TBA 500 kV Tân Định
EVNNPT hiện đang quản lý vận hành hệ thống
truyền tải điện Quốc gia với 22.913 km đường dây và 126 trạm biến áp. Xác định
vai trò then chốt ứng dụng KHCN là nền tảng để phát triển bền vững, Tổng công
ty đã ban hành Quy chế quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học và Quy định quản
lý hoạt động sáng kiến cải tiến kỹ thuật để khuyến khích các hoạt động KHCN,
sáng kiến cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất trong EVNNPT.
Do vậy, chỉ trong giai đoạn 2011- 2016, Tổng Công ty có hàng
trăm đề tài, giải pháp KHCN được ứng dụng, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất,
kinh doanh với giá trị làm lợi hàng chục tỷ đồng.
Đơn cử như các
đề tài: Ứng dụng dây dẫn chịu nhiệt cao để nâng cao khả năng truyền tải của dây
dẫn; Nghiên cứu đề xuất trang bị thiết bị định vị sự cố cho các đường dây 500 kV,
220 kV giúp giảm thời gian tìm kiếm, khắc phục sự cố; Ứng dụng thiết bị giám
sát dầu online cho máy biến áp và kháng điện 500 kV; Vệ sinh cách điện lưới điện truyền tải đang mang điện bằng nước áp lực
cao; Vệ sinh cách điện lưới điện phân phối đang mang điện bằng nước áp lực cao;
hay đề tài Nghiên cứu các giải pháp giảm sự cố có nguyên nhân do sét trên đường
dây truyền tải điện 220 kV Thanh Thủy - Hà Giang - Thủy điện Tuyên Quang - Yên
Bái - Thái Nguyên….
Trong
quá trình triển khai, đã có nhiều cán bộ, công nhân được tặng bằng khen như Kỹ
sư Nguyễn Tiến Dũng - Công ty Truyền tải
điện 2 đạt giải Nhất giải thưởng Sáng tạo KHCN Việt Nam với đề tài “Quy trình
công nghệ bảo dưỡng, sửa chữa máy biến áp 500 kV tại hiện trường” hay Đề tài “Vệ sinh sứ cách điện
khi đang mang điện bằng nước áp lực cao” của anh Nguyễn Văn Xuân và anh
Nguyễn Trí Dũng, Công ty Truyền tải điện 3, đạt giải Nhì cuộc thi Sáng tạo KHCN
Việt Nam…
Ngoài việc ứng dụng các kết quả của
các đề tài nghiên cứu vào quản lý, sản xuất, EVNNPT còn
có nhiều đề xuất ứng dụng KHCN mới vào đầu tư xây dựng và quản lý vận hành. Cụ
thể như Nghiên cứu, ứng dụng quản lý kỹ thuật trên nền tảng sử dụng thiết bị đóng cắt kiểu kín cách
điện bằng khí SF6 hay còn gọi là thiết bị GIS; Ứng dụng dây dẫn chịu nhiệt để nâng cao khả năng tải của dây dẫn đường
dây trên không; Ứng dụng công nghệ chống sét van cho các đường dây nhằm giảm sự
cố do sét đánh; Nghiên cứu đề xuất trang thiết bị định vị sự cố cho các đường
dây 500 kV, 220 kV giúp giảm thời gian tìm kiếm, khắc phục sự cố; Ứng dụng thiết
bị giám sát dầu online cho máy biến áp và kháng điện 500 kV….
Nhờ vậy đã giúp các đơn vị truyền tải điện mang lại nhiều
hiệu quả trong quản lý vận hành, phát hiện sớm nguy cơ sự cố, giảm đến mức thấp
nhất sự cố đường dây và trạm biến áp, góp phần tăng năng lực truyền tải, giảm
chi phí trong quản lý vận hành hệ thống truyền tải điện.
Ông Đặng Phan Tường, Chủ tịch HĐTV EVNNPT cho biết, Tổng Công
ty còn hợp tác với các hãng, các nhà cung cấp trên thế giới như Toshiba,
Siemens, Linet… triển khai ứng dụng
các công nghệ mới tiên tiến trên thế giới, để áp dụng vào hệ thống truyền tải
điện Việt Nam.
Hiện các Công ty Truyền tải điện đang triển khai đề án Trung tâm điều
khiển xa theo chỉ đạo của Tập đoàn Điện lực Việt
Nam (EVN); trong đó Công ty Truyền tải điện 4 đã xây dựng 2 trung tâm điều
khiển tại trạm 500 kV Tân Định và Mỹ Tho. Tuy nhiên do mô hình điều khiển xa
thay đổi, nên EVNNPT sẽ triển khai
theo mô hình mới, đảm bảo đến năm 2020 chuyển 60% các trạm biến áp (TBA) 220 kV
theo tiêu chí TBA không người trực.
Phòng điều hành TBA 500 kV Tân Định
Công
ty Truyền tải điện 4 cũng đang triển khai đề tài Ứng dụng dây dẫn tổn thất thấp
trên lưới truyền tải và Lắp đặt thiết bị định vị sự cố cho các đường dây, đặc biệt là các đường dây 500 kV, 220 kV quan trọng,
đường dây đi qua các khu vực địa hình khó khăn, phức tạp, chiều dài lớn để xác
định chính xác vị trí điểm sự cố, giúp tìm nhanh điểm sự cố, giảm thiểu nhiều
thời gian, công sức và nhanh chóng khôi phục sự cố.
Hiện EVNNPT
đang giao Công ty Truyền tải điện 1 (PTC1) triển khai các đề tài Nghiên cứu ứng
dụng công nghệ sửa chữa bảo dưỡng không cắt điện; Ứng dụng quản lý kỹ thuật
trên nền tảng GIS và Lắp đặt hệ thống thu thập thông tin, giám sát, cảnh báo sét để có giải pháp khắc phục kịp thời. Đồng thời Nghiên cứu và khai thác
hệ thống tự động hóa, điều khiển trạm biến áp công nghệ PYRAMID của ADB.
Cùng với đó, Ban Quản lý dự án các
công trình điện miền Bắc (NPMB) đang phối hợp với các đơn vị tư vấn hoàn thiện Thử nghiệm quang hóa đến mức thiết bị tại trạm 220
kV Thủy Nguyên. Tuy nhiên do đây là công nghệ mới, các
đơn vị tư vấn trong nước chưa có kinh nghiệm nên EVNNPT phải thuê tư vấn vấn DNV.GL của Singapore
thẩm định về hệ thống điều khiển bảo vệ trạm theo tiêu chuẩn IEC61850 đến mức
thiết bị.
Mặc dù vậy, theo đánh giá của EVNNPT, hiện nay nhiều chương trình triển khai vẫn bị chậm tiến độ sẽ
không đáp ứng được tính cấp bách trong giảm sự cố sét, giảm tổn thất, ứng dụng
KHCN để tăng năng suất lao động, giảm chi phí.
Ông Nguyễn Tuấn Tùng, Phó Tổng Giám đốc EVNNPT cho biết, việc thiếu hụt một đơn vị
có chức năng chuyên sâu về nghiên cứu, phát triển, phát triển phần mềm, ứng
dụng KHCN, thiếu đầu tư xây dựng phòng thí nghiệm, cơ sở thử nghiệm, phát triển
phần mềm, giải pháp ứng dụng cũng như đào tạo năng lực nghiên cứu, phát triển
đội ngũ chuyên gia cho Tổng công ty là mặt còn hạn chế trong đẩy mạnh ứng dụng
KHCN, hiện đại hóa lưới điện truyền tải.
Trong các dự án đầu tư xây dựng, mua sắm trang thiết
bị, EVNNPT đóng vai trò là người sử
dụng cuối cùng. Tuy nhiên, theo ông Tùng, trong các dự án, chủ yếu chỉ dừng ở
phạm vi hướng dẫn sử dụng, khai thác, vận hành, chưa có các hợp đồng chuyển
giao công nghệ...
Bên cạnh đó, do Tổng Công ty không có các đơn vị dịch
vụ nên ngay cả khi được chuyển giao công nghệ cũng khó có đủ điều kiện tiếp nhận và khai thác hiệu quả. Ví dụ như hệ
thống điều khiển tích hợp đã được áp dụng trong các trạm của EVNNPT từ năm 2003, tuy nhiên đến nay cũng
chỉ dừng ở mức tiếp nhận vận hành. Các công việc tích hợp, mở rộng Tổng Công ty
vẫn chưa hoàn toàn làm chủ dẫn đến lệ thuộc vào các nhà cung cấp./.