Vướng nhiều bề
Theo ông Trần Quốc Lẫm, Phó TGĐ EVNNPT, công tác ĐTXD thời gian qua còn nhiều hạn chế như: quản lý tiến độ, chất lượng và nghiệm thu công trình; công tác quản lý chi phí… còn nhiều bất cập. Đặc biệt,việc thu xếp vốn từ các tổ chức tài chính trong nước còn nhiều khó khăn do lãi suất vay vẫn ở mức cao, các chỉ tiêu tài chính của EVNNPT chưa được cải thiện, các quy định cho vay của các tổ chức tài chính còn nhiều bất cập do vướng các quy định đã được Luật quản lý công nợ, Luật các tổ chức tín dụng ban hành. Một số nguồn vốn chưa giải ngân được đã gây khó khăn cho EVNNPT trong việc thực hiện cam kết đối với các nhà thầu. Nhiều TBA của khu vực miền Bắc, miền Nam đều vận hành đầy tải và thời gian quá tải tiếp tục tăng cao, làm ảnh hưởng đến công tác vận hành và tiêu chuẩn vận hành thiết bị.
Việc bồi thường giải phóng mặt bằng còn nhiều khó khăn do quỹ đất ngày càng hạn chế. Thêm vào đó nhận thức về việc các công trình lưới điện truyền tải chỉ gián tiếp đảm bảo cấp điện cho địa phương mà không đem lại hiệu quả kinh tế trực tiếp cho dân, cũng như các quy định mới về đền bù (Nghị định 69, 81) và điều chỉnh đơn giá hàng năm tại các địa phương, đã làm cho công tác đền bù trở nên rất khó khăn, phức tạp, nhiều dự án bị chậm tiến độ.
Tuy nhiên, năm 2012 EVNNPT cũng đã khởi công 30/35 công trình và đóng điện 30/35 công trình, góp phần truyền tải trên 103 tỷ kWh. Hoàn thành xóa bỏ các công trình lâm quản; công tác quyết toán các dự án có chuyển biến lớn; tình hình tài chính được cải thiện rõ rệt; công tác đấu thầu không để xảy ra sai sót, cơ bản đáp ứng yêu cầu về chất lượng và tiến độ của các công trình cấp bách.
Theo kế hoạch, năm 2013 EVNNPT sẽ đóng điện 54 công trình với tổng công suất các trạm là 6.838MVA, tổng chiều dài đường dây là 3.208km. Trong đó, có nhiều công trình quan trọng như các ĐZ 500 kV Quảng Ninh - Hiệp Hòa, Vĩnh Tân - Sông Mây, Phú Mỹ - Sông Mây, Sông Mây - Tân Định… góp phần giải phóng công suất các nguồn điện lớn trên cả nước, nhất là hoàn thành đóng điện công trình ĐZ 500 kV Pleiku - Mỹ Phước - Cầu Bông để đảm bảo cấp điện cho miền Nam; Khởi công nhiều công trình để đồng bộ với các NMNĐ Vĩnh Tân, Duyên Hải, Mông Dương, NMTĐ Lai Châu... trong các năm tiếp theo.
Tìm giải pháp gỡ khó
EVNNPT đã đưa ra 8 giải pháp then chốt để giải quyết những tồn tại và vướng mắc. Yêu cầu chú trọng rà soát công tác chuẩn bị đầu tư từ khâu thiết kế, dự toán đến triển khai thực hiện, nâng cao chất lượng của các công ty tư vấn trong việc thiết kế khảo sát công trình; làm tốt công tác đấu thầu tránh để xảy ra sai sót về thủ tục; đẩy nhanh quá trình thu xếp vốn; đẩy mạnh công tác thanh quyết toán công trình…
Trong công tác đền bù giải phóng mặt bằng, ngoài việc chủ động làm việc với các Sở, Ban, Ngành và UBND địa phương, các đơn vị sẽ tăng cường phối hợp để cả hệ thống chính trị của địa phương cùng tham gia như các tổ chức Đảng, Đoàn đại biểu Quốc hội, HĐND để tạo sự ủng hộ; Bám sát các tổ chức cơ sở để xác định nguyên nhân, có các phương án chủ động thay thế khi nhà thầu không đáp ứng được.
Tăng cường giám sát năng lực và thực hiện các gói thầu của nhà thầu để cảnh báo kịp thời, hạn chế thấp nhất những thiệt hại của nhà thầu gây ra đối với chủ đầu tư, kiên quyết loại trừ các nhà thầu có năng lực yếu kém.
Chỉ triển khai đấu thầu các dự án khi đã thu xếp đủ vốn, hoặc kế hoạch thu xếp vốn khả thi, sẽ tạo điều kiện thuận lợi trong triển khai dự án không bị áp lực từ các nhà thầu thi công và đàm phán khi thu xếp vốn. Thực hiện thu xếp đủ vốn cho cả dự án, tránh tình trạng một gói thầu sử dụng nhiều nguồn vốn khác nhau, có kế hoạch thứ tự ưu tiên hợp lý trong quá trình thu xếp vốn cho các dự án. Tăng cường trách nhiệm của đơn vị trong việc thu xếp vốn và thanh toán.
EVNNPT cũng tiếp tục kiến nghị Chính phủ sớm ban hành cơ chế đặc thù về quản lý và thực hiện các dự án thuộc Quy hoạch điện VII; cho phép EVNNPT được vay vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước để làm vốn đối ứng thanh toán tạm ứng các hợp đồng và các khoản vay nước ngoài; thanh toán cho các chi phí GPMB, di dân tái định cư; Bộ Tài chính bảo lãnh EVNNPT vay vốn thực hiện các dự án nguồn và lưới điện cấp bách và miễn thẩm định hiệu quả kinh tế, tài chính và khả năng trả nợ của các dự án. Bố trí vốn ngân sách để EVNNPT thực hiện các dự án trọng điểm Quốc gia, cho phép tiếp tục thực hiện chỉ định thầu trong lập dự án đầu tư và thiết kế kỹ thuật… Kiến nghị Bộ Công Thương sớm công bố giá truyền tải điện năm 2013 để EVNNPT thuận lợi trong việc huy động vốn; sớm chuẩn xác lại tiến độ các nguồn điện để EVNNPT xác định tiến độ lưới điện và có kế hoạch thu xếp vốn … Kiến nghị các Ngân hàng thương mại khẩn trương hoàn thành các thủ tục, sớm ký hợp đồng vay vốn và giải ngân cho các dự án điện cấp bách.
Các Bộ, ngành, địa phương có cơ chế để EVNNPT tham gia ý kiến trong quá trình lập Quy hoạch xây dựng nhằm lựa chọn vị trí, cũng như dành quỹ đất cho các công trình lưới điện. Các Sở, ban, ngành khi thoả thuận tuyến ĐZ, vị trí TBA cần đảm bảo tính ổn định lâu dài của phương án, tránh thay đổi trong quá trình thực hiện.
Ông Dương Quang Thành – PTGĐ EVN phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Đầu tư xây dựng của EVNNPT
Chỉ đạo về các giải pháp đầu tư xây dựng của EVNNPT, ông Dương Quang Thành – PTGĐ EVN yêu cầu Giám đốc Ban Quản lý dự án phải trực tiếp tham gia tháo gỡ khó khăn trong công tác GPMB; làm việc với các Ngân hàng để thu xếp vốn cho ĐTXD năm 2013; rà soát lại danh mục thứ tự ưu tiên các dự án đầu tư để chuẩn bị hợp lý; củng cố công tác chuẩn bị thủ tục đấu thầu, tránh ảnh hưởng tới tiến độ dự án; tăng cường quản lý giám sát tài chính; đẩy mạnh công tác quyết toán các công trình; đưa ra các giải pháp quản lý đáp ứng tiến độ dự án đã đề ra.