Trong hệ thống điệnViệt Nam nói chung, hầu hết trạm biến áp, trạm đóng cắt cao áp đều có sử dụng nguồn nuôi là nguồn DC cách ly với đất. Riêng hệ thống lưới truyền tải điện, toàn bộ nguồn nuôi chính quan trọng bao gồm hệ thống máy tính, viễn thông, tín hiệu và điều khiển được sử dụng là nguồn điện DC cách ly với đất.
Hiện tại, trong nước chưa có đơn vị nào công bố nghiên cứu hoặc chế tạo thiết bị đo kiểm, định vị điểm chạm đất đủ tin cậy để thực hiện công tác xử lý sự cố hoặc cảnh báo sớm trong trường hợp có suy giảm cách điện gây ra chạm đất nguồn một chiều trong trạm biến áp. Hầu hết thiết bị phải phụ thuộc vào nhà cung cấp nước ngoài. Do phụ thuộc vào nhà cung cấp nước ngoài nên giá thành của các thiết bị hỗ trợ định vị điểm chạm đất nguồn điện DC thường có giá cao, thời gian sửa chữa khi gặp hư hỏng kéo dài và linh kiện thay thế đắt đỏ…
Với hệ thống điện phân bố trên toàn lãnh thổ Việt Nam bao gồm lưới điện và các trạm biến áp. Nguồn DC đóng vai trò rất quan trọng trong các trạm biến áp. Hệ thống dây điện nhị thứ trong trạm phân bố trên một diện tích rộng và phức tạp nên khi gặp sự cố chạm đất nguồn điện DC, người thực thi nhiệm vụ xử lý sự cố sẽ rất khó khăn để tìm ra điểm chạm đất nếu thiếu thiết bị đo kiểm tra hỗ trợ định vị điểm chạm đất.
Mặt khác, nhằm tăng cường nội địa hóa một số thiết bị chuyên dụng phục vụ trong ngành điện và góp phần giảm sự phụ thuộc vào thiết bị nước ngoài. Tận dụng đội ngũ nhân lực hiện có trong ngành điện có thể tham gia nghiên cứu khoa học. Đề tài “Nghiên cứu chế tạo hợp bộ đo điện trở chạm đất nguồn điện một chiều” của anh Khưu Hữu Nghĩa – Đội Sửa chữa, thí nghiệm điện 4 đã được Công ty Truyền tải điện 4 đăng ký với Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia. Đề tài tập trung nghiên cứu và chế tạo một hợp bộ hỗ trợ định vị điểm chạm đất nguồn điện DC khi xảy ra sự cố chạm đất DC. Mục tiêu đặt ra là chế tạo hợp bộ hoàn chỉnh, có thể triển khai ứng dụng ngay khi kết thúc nhiệm vụ nghiên cứu. Hợp bộ có khả năng đo điện trở chạm đất nguồn điện DC trong trạm biến áp cấp điện áp 500KV, 220KV và 110KV trên lưới điện Việt Nam.
Theo ý kiến của người thực hiện đề tài, sản phẩm sau khi nghiên cứu có thể ứng dụng trong công tác thí nghiệm và xử lý chạm đất một chiều thiết bị điện nhị thứ tại các đơn vị thí nghiệm điện trên toàn quốc. Có thể nghiên cứu tiếp tục để chuyển đổi thành bộ giám sát chạm đất online đối với hệ thống nguồn điện một chiều trong trạm biến áp. Có khả năng cạnh tranh về giá với các thiết bị nhập khẩu từ nước ngoài nếu triển khai sản xuất hàng loạt.
Ngoài ra, trong quá trình xem xét, đánh giá, hội đồng cũng có một số ý kiến rằng cần bổ sung các tiêu chuẩn, quy định tham chiếu cho việc nghiên cứu, chế tạo thiết bị; bổ sung thông số kỹ thuật, cấp chính xác của thiết bị; xem xét nghiên cứu mở rộng giải đo điện trở chạm đất và giảm sai số ≤15%.
Sau khi dựa vào kết quả nghiên cứu và thực nghiệm ban đầu đã đạt được. Đề tài đã được đăng ký lên Tổng công ty truyền tải điện quốc gia (EVNNPT) đang trong giai đoạn chờ quyết định cho phép tiếp tục triển triển khai nghiên cứu.
Mạch điện tử cơ bản thiết bị đo điện trở chạm đất một chiều.
Thanh Thảo - Hữu Nghĩa - Đội SCTNĐ4 - PTC4