Hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ SCADA trong quản lý, vận hành lưới điện

Chủ nhật, 2/4/2023 | 09:00 GMT+7
SCADA ( Supervisory Control And Data Acquisition) là một hệ thống điều khiển giám sát và thu thập dữ liệu. Việc xây dựng và áp dụng SCADA trạm, kết nối các SCADA trạm đến hệ thống SCADA tại các trung tâm điều độ đã từng bước làm hiện đại hóa lưới điện. Quá trình này diễn ra dần thay thế các Trạm biến áp (TBA) cổ điển bằng các TBA điều khiển tích hợp, tiến tới là xây dựng các Trạm biến áp không người trực (KNT). Từ đó giảm số lượng nhân viên vận hành trực tiếp, giúp tăng năng suất lao động. Quan trọng hơn là giúp vận hành hệ thống điện an toàn, liên tục và kinh tế.

Thực hiện lộ trình phát triển lưới điện thông minh, áp dụng các giải pháp tự động hóa để giảm số lượng nhân viên vận hành các TBA 220kV - 500kV, giảm thời gian thao tác, mất điện, hạn chế sai sót, sự cố chủ quan, nâng cao năng suất lao động, giảm chi phí vận hành, nâng cao độ tin cậy cung cấp điện và đảm bảo vận hành an toàn, nên việc triển khai xây dựng hệ thống SCADA là tất yếu, phù hợp với lộ trình hiện đại hóa, tự động hóa lưới truyền tải điện.

Tính đến tháng 03/2023 Công ty truyền tải điện 4 (PTC4) hiện đang quản lý 61 trạm biến áp (gồm 12 TBA 500kV; 49 TBA 220kV), quản lý 156 máy biến áp (MBA) gồm 20 MBA 500kV; 107 MBA 220kV và 29 MBA 110kV. Tại các TBA này đều được đầu tư hệ thống máy tính điều khiển HMI (Human Machine Interface ); máy tính kỹ thuật Engineering cho công tác vận hành, truy xuất rơle; máy tính Gateway kết nối SCADA về Điều độ A2 để giám sát và điều khiển xa đường dây và trạm theo thời gian thực.

Hiện tại PTC4 đang có kế hoạch xây dựng trung tâm giám sát vận hành (TTGSVH) để giám sát vận hành, giám sát an ninh tất cả trạm biến áp không người trực tại lực lượng trực ban vận hành Công ty (B04). Để từng bước thực hiện kế hoạch đó, PTC4 đã đưa các máy HMI, Engineering và camera của 9 TBA KNT: Châu Đức 2, Bàu Đồn, Giá Rai 2, Vũng Tàu 2 (các TBA KNT hoàn toàn), Cần Đước 2, Thủ Đức, Bình Chánh ( các TBA KNT chỉ trực hành chánh), Bến Lức 2, Châu Thành 2  về B04 để giám sát vận hành, qua đó giúp giảm lực lượng vận hành, nâng cao năng suất lao động.

Được sự quan tâm sâu sát và kịp thời của lãnh đạo Công ty Truyền tải điện 4, lực lượng trực ban vận hành Công ty (B04) đã được tạo điều kiện đi tham gia học tập, tìm hiểu thực tế tại các các TBA KNT đang được B04 giám sát vận hành; tham quan học tập tại trung tâm giám sát vận hành thuộc Công ty lưới điện cao thế TP.HCM; tham quan học tập tại Trung tâm Điều độ hế thống điện miền Nam (A2).

Ông Nguyễn Văn Hóa Phó Giám đốc Công ty Truyền tải điện 4 dẫn đoàn đi tham quan học tập tại trung tâm giám sát vận hành thuộc Công ty lưới điện cao thế Tp.HCM

Song song với đưa các HMI từ các TBA KNT về B04, thì tại đây còn trang bị thêm hệ thống SCADA/EMS được nhận tín hiệu từ A0, A2. Tuy hệ thống SCADA/EMS tại B04 chỉ có chức năng xem dữ liệu theo thời gian thực nhưng cũng đã giúp ích rất nhiều trong công tác vận hành của B04. Tại đây ta có thể xem được thông số vận hành (U, I, P, Q), trạng thái thiết bị (đóng, mở, đang sửa chữa…), trào lưu công suất, giám sát điện áp nút… của lưới điện từ nhà máy điện đến lưới điện truyền tải, lưới điện phân phối. Do đó rất thuận tiện trong việc xác định phần tử đã mất điện, tăng tính an toàn khi giao nhận thiết bị, đường dây. Ngoài ra  chức năng giám sát tình trạng kết nối SCADA khi có sự cố mất kết nối sẽ thực hiện gửi tin nhắn SMS hoặc/và email cho trực ca lãnh đạo phòng và các cá nhân liên quan. Điều này làm lợi cho việc giám sát, theo dõi qua hình thức xuất hiện tin nhắn khi có lỗi kết nối của hệ thống SCADA; hay khi xảy ra sự cố lưới điện nhân viên trực ban B04 qua màn hình SCADA sẽ nhanh chóng xác định vị trí sự cố khi đơn vị quản lý vận hành và A2 thông báo, từ đó có phương án xử lý kịp thời, giảm thời gian xử lý sự cố, sớm khoanh vùng cô lập sự cố và tái lập cấp điện trở lại.

Trước đó ngày 15/03/2023, đoàn công tác của Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) đã có buổi làm việc tại PTC4 về đánh giá hiện trạng giám sát vận hành TBA KNT tại B04.

Ông Lưu Việt Tiến – Phó Tổng Giám đốc EVNNPT và đoàn công tác tham quan đánh giá hiện trạng giám sát vận hành TBA KNT tại B04

Tại đây đoàn công tác đã có thời gian tham quan mô hình, hiện trạng các HMI của các TBA KNT; tham quan hệ thống SCADA/EMS của hãng OSI đang được lấy tín hiệu từ A0, A2 về B04. Ông Lưu Việt Tiến - Phó Tổng Giám đốc EVNNPT đánh giá cao sự nỗ lực của lực lượng B04 khi giám sát vận hành các TBA KNT. Lãnh đạo EVNNPT cũng lắng nghe và tiếp nhận những mong muốn của B04 về việc đề nghị các cấp điều độ chia sẻ thêm các quyền khi vận hành hệ thống SCADA/EMS để giúp quá trình giám sát vận hành được hiệu quả, chính xác hơn, đảm bảo lưới điện vận hành an toàn, liên tục, tin cậy và kinh tế./.

Hoàng Văn Vũ - Phòng Điều Độ - PTC4