Đường dây 500kV Bắc – Nam (đường dây 500kV mạch 1) được đóng điện đưa vào vận hành ngày 27/5/1994, đóng vai trò rất quan trọng trong hệ thống điện Việt Nam. Đó là một mốc son đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử, hệ thống điện Việt Nam có trục xương sống 500kV chạy suốt từ Bắc vào Nam. Với sự quyết tâm, cùng chỉ đạo sát sao của Lãnh đạo các cấp, sau 2 năm xây dựng thần tốc đã đánh dấu bước phát triển quan trọng của ngành Truyền tải điện Quốc gia trong việc luôn đảm bảo hệ thống điện vận hành an toàn, truyền tải điện năng cung cấp cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Dấu ấn lịch sử
Với chủ trương đổi mới theo Đại hội VI của Đảng, tạo điều kiện cho kinh tế Việt Nam có những bước chuyển biến tích cực, Đảng và Nhà nước ta đã quyết định xây dựng đường dây 500kV Bắc - Nam để đáp ứng nhu cầu điện năng phục vụ sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; qua đó, ngày 05/4/1992, công trình đường dây 500kV Bắc - Nam được khởi công xây dựng.
Song song đó, các trạm biến áp 500kV cũng được khởi công xây dựng nhằm vận hành hệ thống điện 500kV; trong đó, bao gồm trạm Phú Lâm.
Trạm biến áp 500kV Phú Lâm (trạm Phú Lâm) được cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt phê duyệt khởi công xây dựng vào ngày 21-01-1993 và chính thức đóng điện vận hành lúc 19g06 phút ngày 27-05-1994. Đây là một trong số các trạm nút lớn của hệ thống truyền tải điện siêu cao áp 500kV Bắc – Nam và được đánh giá là nơi trung chuyển điện năng quan trọng trong hệ thống điện Việt Nam.
Các chuyên gia năng lượng đánh giá hệ thống truyền tải điện 500kV (mạch 1) đi vào vận hành đã phát huy ngay vai trò quan trọng trong Hệ thống điện Quốc gia. Lượng điện năng rất lớn cung cấp cho miền Nam từ miền Bắc đã được truyền tải qua Trạm Phú Lâm, góp phần không nhỏ cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, nhất là khu vực miền Nam.
Chặng đường phát triển
Công tác vận hành lưới điện 500kV đầu tiên của hệ thống điện Việt Nam đã gặp rất nhiều khó khăn và thách thức, đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn của lực lượng kỹ sư, công nhân vận hành để đảm bảo lưới điện vận hành an toàn và liên tục.
Trong suốt 27 năm qua, đặc biệt là thời gian 10 năm đầu, khi chưa xây dựng đường dây 500kV mạch 2, đường dây 500kV mạch 1 luôn vận hành đầy và tải; trong thời gian vận hành đầy và quá tải, áp lực càng đặt lên trọng trách của những người lính truyền tải điện.
Trong giai đoạn từ năm 1994 đến năm 2003: Trạm 500kV Phú Lâm là trạm nút, quá trình truyền tải điện Bắc - Nam đặc biệt quan trọng, luôn được tập thể và CBCNV trạm đặt lên hàng đầu. Trong thời gian này đường dây 500kV chỉ duy nhất 01 mạch, nếu xảy ra sự cố sẽ gây mất điện diện rộng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến mọi mặt về kinh tế và chính trị của cả nước.
Với mức tăng trưởng truyền tải điện mỗi năm khoảng 10%; trong những năm về sau, khi nhu cầu cấp điện cho miền Nam, miền Trung, Tây Nguyên ngày càng lớn, việc xây dựng các đường dây 500kV mạch 2, mạch 3 ngày càng cấp thiết để đảm bảo an ninh năng lượng thì đường dây mạch 1 vẫn làm nhiệm vụ then chốt, là xương sống truyền tải điện Bắc – Nam; nhiều năm liền, đường dây 500kV từ Pleiku đến trạm 500kV Phú Lâm không xảy ra sự cố, nâng cao độ tin cậy cung cấp điện.
Khoảng năm 2000 trở đi, nền kinh tế đã có bước phát triển vượt bậc, nhu cầu tiêu thụ điện tiếp tục tăng cao và đòi hỏi mức độ an toàn, tin cậy ngày càng cao. Từ năm 2003 đến năm 2005, trước tình hình cấp thiết về nhu cầu cung cấp điện liên tục, ổn định nói chung và việc đảm bảo vận hành an toàn lưới điện truyền tải nói riêng, đường dây 500kV mạch 2 (Phú Lâm – Pleiku 2) được xây dựng và chính thức đóng điện vận hành song song với đường dây 500kV mạch 1 (Phú Lâm – Pleiku1) với dòng tải định mức mỗi mạch I đm = 1000A.
Từ năm 2006 đến năm 2017, trong giai đoạn này rất nhiều công trình trọng điểm của đất nước được đầu tư, các khu công nghiệp, khu dân cư được xây dựng; để đáp ứng nhu cầu phụ tải tăng cao, năm 2013 trạm Phú Lâm được nâng công suất 02 tổ máy biến áp 500kV từ 450MVA lên 900 MVA.
Đến đầu năm 2014, tại trạm Phú Lâm, đóng điện đưa vào vận hành đường dây 500kV Phú Lâm – Mỹ Tho. Cũng trong giai đọan này, tất cả 04 đường dây 500kV được nâng dòng tải từ 1000A lên 2000A mỗi mạch và tất cả các thiết bị nhất thứ phía 500kV đều được thay mới để phù hợp với khả năng tải của các đường dây (I đm = 2000A).
Hiện nay, tổng công suất cung cấp đện của trạm 500kV Phú Lâm là 2676 MVA và là trạm biến áp có công suất cung cấp điện cao hàng đầu cả nước. Trạm 500kV Phú Lâm đang vào thời kỳ ổn định, đáp ứng nhu cầu cung cấp điện an toàn liên tục của lưới điện Quốc gia nói chung và lưới điện Truyền tải điện Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng. Trong tương lai gần, hệ thống điều khiển cấp điện áp 500kV sẽ được xây dựng hệ thống điều khiển tích hợp, đặc biệt hiện tại Trạm đã được trang bị thiết bị định vị sự cố cho đường dây 500kV; áp dụng công nghệ 4.0 vào vận hành giúp giảm thời gian nhân lực cho công tác dò tìm sự cố (nếu có) khi xảy ra trên hệ thống đường dây 500kV. Ngoài ra, việc ứng dụng các đề tài khoa học kỹ thuật ngày một tiên tiến sẽ góp phần hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao trong đảm bảo vận hành an toàn, ổn định hệ thống truyền tải điện.
Trải qua nhiều năm vận hành, tập thể trạm 500kV Phú Lâm luôn không ngừng cố gắng vượt qua các khó khăn và phát huy tinh thần đoàn kết, thống nhất nhằm góp phần vào sự phát triển ngày càng vững mạnh của đơn vị. Mặc dù gặp rất nhiều khó khăn trong công tác quản lý vận hành như: Mức độ cung cấp điện quan trọng cho lưới điện khu vực Thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh Miền Tây trong chế độ vận hành phụ tải cao, thiết bị thường xuyên đầy tải, quá tải… các điều kiện khí hậu khắc nghiệt, cũng như các sự cố khách quan…; nhưng với sự nhiệt huyết và tinh thần học tập lao động sáng tạo không ngừng bằng ý chí vươn lên, tập thể CBCNV trạm Phú Lâm đã vận hành an toàn, ổn định lưới điện thuộc phạm vi quản lý, góp phần đảm cung cấp điện cho các nhu cầu kính tế, chính trị, an ninh, quốc phòng.
Sau 27 năm, để có được hơn 8.000 km đường dây và hệ thống truyền tải điện 500kV trải dài từ Bắc vào Nam, chúng ta không bao giờ quên những hy sinh, vất vả lặng thầm, kể cả máu xương của hàng nghìn cán bộ kỹ sư, công nhân xây dựng và vận hành đường dây; đoàn kết, thống nhất vượt qua biết bao khắc nghiệt của thời tiết, của địa hình hiểm trở, thi công khó khăn trên các sườn đồi, rừng núi. Tập thể CBCNV trạm biến áp 500kV Phú Lâm trân trọng tiếp nối truyền thống đoàn kết, thống nhất của thế hệ đi trước, luôn nêu cao quyết tâm quản lý, vận hành an toàn, thông suốt Hệ thống truyền tải điện Quốc gia - Chung tay bảo vệ an toàn lưới điện.
CBCNV trạm Phú Lâm kiểm tra trong công tác vận hành.
Biển kỷ niệm lễ khởi công trạm biến áp Phú Lâm.
Các ban ngành lãnh đạo chính phủ, UBND Thành phố Hồ Chí Minh và ngành điện chúc mừng đóng điện thành công đường dây 500kV Bắc – Nam.
Lễ ký kết hợp đồng cung cấp MBA 500kV-900MVA Trạm Phú Lâm.
Trạm 500kV Phú Lâm sau 27 năm vận hành.